मान्सून 2026 चा प्राथमिक अंदाज ; अलनिनो मुळे दुष्काळ पडनार

मान्सून 2026 चा प्राथमिक अंदाज ; अलनिनो मुळे दुष्काळ पडनार ; किरण वाघमोडे यांनी २०२६ च्या मान्सून हंगामाचा प्राथमिक अंदाज जाहीर केला आहे. हा अंदाज मुख्यतः इंडियन ओशन डायपोल (IOD) आणि प्रशांत महासागरातील वातावरणाची स्थिती (ENSO- अल निनो/ला निनो) या दोन महत्त्वाच्या घटकांच्या आधारावर आधारित आहे, असे किरण वाघमोडे सांगतात. त्यांच्या विश्लेषणानुसार, सध्याचा नकारात्मक असलेला IOD (Indian Ocean Dipole) लवकरच तटस्थ स्थितीत जाईल. IMD पुणे आणि ऑस्ट्रेलियन हवामान विभागासह विविध जागतिक हवामान मॉडेल्सच्या आकडेवारीनुसार, मे महिन्यापर्यंत IOD चा मान्सूनच्या सुरुवातीच्या टप्प्यावर कोणताही मोठा नकारात्मक किंवा सकारात्मक प्रभाव जाणवणार नाही, असा अंदाज किरण वाघमोडे यांनी व्यक्त केला आहे.

ADS किंमत पहा ×

प्रशांत महासागरातील स्थितीबद्दल माहिती देताना, किरण वाघमोडे यांनी स्पष्ट केले आहे की, सध्या सक्रिय असलेला ‘ला निनो’ हळूहळू कमकुवत होत आहे. अनेक आंतरराष्ट्रीय मॉडेल्स (उदा. ECMWF) दर्शवतात की, फेब्रुवारीनंतर परिस्थिती तटस्थ होईल. मात्र, मे किंवा जून महिन्यापासून ‘अल निनो’ (El Niño) सक्रिय होण्याची दाट शक्यता आहे. हा धोका इतका मोठा आहे की, ईसीएमडब्ल्यूएफ (ECMWF) मॉडेलचा सध्याचा आलेख २०२६ मध्ये ‘अल निनो’ विकसित होण्याची दाट शक्यता दर्शवत आहे.

ADS किंमत पहा ×

ही परिस्थिती २०२३ मध्ये कमी पाऊस होण्यास कारणीभूत ठरलेल्या २०२२ मधील स्थितीसारखीच आहे, याकडे किरण वाघमोडे लक्ष वेधतात. NOAA सह इतर अनेक तज्ज्ञ संस्थांनीही जुलै ते सप्टेंबर या तिमाहीत ‘अल निनो’ विकसित होण्याची ४५% हून अधिक शक्यता दर्शवली आहे, असे किरण वाघमोडे यांच्या अभ्यासातून दिसून येते.

ADS किंमत पहा ×

या सर्व मॉडेल्सचा अभ्यास केल्यानंतर, किरण वाघमोडे यांनी २०२६ च्या मान्सूनसाठी महत्त्वाचा इशारा दिला आहे. त्यांच्या प्राथमिक अंदाजानुसार, ‘अल निनो’ चा धोका लक्षात घेता, जून ते सप्टेंबर या संपूर्ण मान्सून हंगामात देशातील अनेक भागांमध्ये पाऊसमान सरासरीपेक्षा कमी राहण्याची शक्यता आहे. विशेषतः मान्सूनच्या दुसऱ्या सत्रात, म्हणजे ऑगस्ट आणि सप्टेंबरच्या दरम्यान, ‘अल निनो’ पूर्णपणे सक्रिय झाल्यास दुष्काळसदृश परिस्थिती निर्माण होऊ शकते.

पाऊस कमी राहील, याचा अर्थ पूर्णतः पाऊस पडणार नाही असा नाही; काही आठवड्यांमध्ये जोरदार पर्जन्यवृष्टी होऊ शकते. तरीही, एकंदरीत चित्र पाहता, ‘अल निनो’ मुळे २०२६ च्या मान्सूनवर मोठे संकट येण्याची शक्यता आहे, असे किरण वाघमोडे यांचे स्पष्ट मत आहे. अधिकृत हवामान विभाग आणि इतर संस्थांकडून पुढील काळात येणारे सर्व अपडेट्स किरण वाघमोडे सातत्याने देत राहतील.

ताज्या बातम्या

मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना मोठी खुशखबर… पहा हप्त्याची तारीख.